بزی ها در ممسنی در استان فارس

طایفه  بزیاز طوایف سیستان است. این طایفه و طایفه شهرکی و برخی طوایف دیگر سیستانی مانند:جر، جهانتیغ، و... تا زمان تیمور گورکان به نام ممسنی یا ممسنی نخعی نامیده می‌شدند. تیموراکثریت جمعیت طوایف شهرکی و سرابندی ممسنی را به لرستان و همدان در غرب ایران و عده‌ای را به سمرقند تبعید کرد، و استفاده از نام ممسنی را برای آنها ممنوع کرد. شهرکی‌ها و سربندی ها (سرابندی‌ها بعدی) در چند موج مهاجرت در زمان شاهرخ فرزند تیمور، در دوره صفویه و آخرین بار به دستور نادرشاه از غرب ایران به سیستان برگشتند. شهرت طوایف سیستانی ممسنی به نخعی و انتساب آنها به مالک اشتر نخعی و شهرک مرزبان پارس از پدیده‌های شگفت است که به روزگار شکست ساسانیان از اعراب مسلمان برمی گردد

بزی ها در چند نسل در ممسنی زندگی کرده و سپس با تغییر پادشاهی  عده ی زیادی از آن هابه سیستان بازگشتند

شهرک مرزبان پارس در زمان یزدگرد ساسانی ریاست عشایر پارس را که به کردان پارسی معروف بودند، به عهده داشت.

به گفته مورخین اسلامی شهرک در سواحل خلیج فارس به مقابله بامسلمانان شتافت و پس از نبردی بزرگ همراه با بسیاری از جنگجویان طوایف کردان (لران) پارسی کشته شد. روایات شفاهی قدیمی ممسنی‌های سیستانی بیانگر این است که شهرک پهلوانی بی همتا بود در نبردی تن به تن از امام علی شکست خورد و به وی گروید و مسلمان شد. شهرک به دلیل استفاده از نشان اژدها که نماد خاندان رستم بود به شاه اژدها یا مالک اژدر معروف بود. پس از مرگ یزدگرد ساسانی، شماری از جنگجویان ممسنی به عراق و عربستان رفتند و در سپاه امام علی خدمت می‌کردند و پس از شهادت امام حسین به لشکر مختار و ابراهیم فرزند مالک اشتر نخعی پیوستند. شگفتا که نام و لقب مالک اشتر نخعی همانند مالک اژدر لقب شهرک بود و عنوان پارتی نخرر که بین ممسنی‌ها به کار می‌رفت با نام قبیله نخع شباهت داشت. و از همان زمان بین ممسنی‌ها و نخعی‌ها هوادار امام علی پیوندهای قومی ایجاد شده است. انتساب طوایف ممسنی‌ها سیستانی به مالک اشتر نخعی و شهرک زرتشتی ملقب به مالک اژدر (شاه اژدها) باعث سردرگمی نسب شناسان این طوایف و مورخین محلی سیستانی شده است. ممسنی‌های استان فارس خود را از تبار رستم زابلی جهان پهلوان ایران می دانند.

ممسنی‌ها از بازماندگان اتحادیه پارتی سکایی حاکم بر سیستان بوده‌اندکه در نخستین سال‌های به قدرت رسیدن پارتیان (اشکانیان) به استان فارس رفته‌اند. آتشکده پارتی نوراباد ممسنی معروف به میل اژدها یادگار سکونت خاندان سورن در ممسنی واقع در پارس باستان می‌باشد.سورنا -سردار معروف اشکانی که ریاست خاندان سورن را به‌عهده داشت- علاوه بر فرمانروایی در سیستان، در بخشی از استان فارس که به نام شهرستان ممسنی معروف است املاکی داشت. سورنا به‌دلیل محبوبیت در ایران به دستور ارد اشکانی در کمین‌گاهی در ممسنی فارس کشته شد. شهرستان رستم ممسنی و بخش سورنای آن یادمانهای سورن هادر ممسنی است. شهرک خود از تبار سورن رستم بوده است. از دوران پیش از اسلام تا زمان زندیه بین طوایف ممسنی سیستانی و بلوچ و لر در استان فارس ارتباط وجود داشته است و حکومت قاجار به تحریک استعمارگران اقدامات بسیاری برای سرکوب طوایف ممسنی در فارس و سیستان بلوچستان بعمل آورد.

سرداران  بزی و سرابندی و شهرکی در زمان حکومت ملوک کیانی سیستان، چندین قرن فرماندهی سپاهیان سیستانی را به‌عهده داشتند، و با کمک طوایف بلوچ براهویی ممسنی دفاع از مرزهای شرقی سرزمین ایران مدیون جانفشانی‌های آنان بوده است.